In een sector die traditioneel bekend staat om beton, staal en baksteen, doet Hekstra dat graag net even anders. Daarbij is het bijzonder dat iemand met een achtergrond in theologie, filosofie en cultuurwetenschappen het gezicht wordt van duurzaamheid. Toch is dat precies het geval bij Hekstra. Leon Kooijmans (27) begon als dakmeester en groeide uit tot het duurzame geweten van Hekstra of zoals hij zichzelf liever omschrijft: een filosoof in de bouw. En juist dat maakt zijn verhaal zo interessant.

Leon is alles behalve een doorsnee duurzaamheidsadviseur voor de bouw. Hij volgde geen opleiding in bouwkunde, heeft geen achtergrond in duurzaamheid of ervaring met milieuwetenschappen. “Maar ik heb wel degelijk interesse in de bouw en duurzaamheid”, benadrukt hij. “Mijn passie ligt bij de vraag naar het goede leven. Wat betekent het om mens te zijn, in deze tijd, op deze plek? Wat is goed en wat is juist? Daar ben ik al mijn hele leven door gefascineerd.” En precies die vragen brengen hem uiteindelijk bij duurzaamheid, omdat duurzaamheid een antwoord kan zijn op die grote, existentiële vragen.

Kom van dat dak af

Leons entree begon bij Hekstra letterlijk op het dak. Hij zocht iets tastbaars naast zijn deeltijdonderzoek naar de energietransitie aan de Rijksuniversiteit Groningen. De bouw trok hem vanwege het fysieke karakter, het directe resultaat van werken met je handen. Hekstra bood Leon een kans en hij greep die met beide handen aan.

Maar het bleef niet bij bouwen. Leon raakte in gesprek met Romke Hekstra en samen filosofeerden ze over de duurzame koers van het bedrijf. Zo groeide Leons rol snel uit. “Ik werd duurzaamheidsmedewerker. Een functie die in de bouw eigenlijk alleen voorkomt bij grote bedrijven. En dan ben ik ook nog eens een vreemde eend in de bijt, want ik denk niet in cijfers of standaardoplossingen, maar in waarde en verhalen.”

Zoektocht naar betekenis

Voor Leon draait duurzaamheid niet om certificaten, keurmerken of rapportages. “Het draait om waarden. We zeggen vaak dat we duurzaam willen bouwen, maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Wat willen we nalaten? En voor wie?” Die zoektocht naar betekenis maakt zijn werk uniek. “Ik kijk naar de geschiedenis, naar andere tijden van crisis. Wat kunnen we leren van oude wijsheden? Wat vertellen onze keuzes over hoe we de wereld zien? Duurzaamheid is voor mij vooral: eerlijk durven zijn over wat je doet, en waarom je dat doet.”

Wat hem aantrekt in Hekstra is de open houding. “Ik krijg hier de ruimte om te onderzoeken, te dromen en te experimenteren. En wat ik aandraag, wordt serieus genomen. We zetten niet in op het minimale om aan wetgeving te voldoen. We zetten in op wat mogelijk is en wat klopt met onze waarden.”

Het begint met durven

Het mooiste voorbeeld daarvan zijn volgens Leon de video’s waarin Hekstra zich kwetsbaar opstelde en openlijk zei: ‘Wij willen verduurzamen, maar we weten nog niet hoe. Denk je met ons mee?’ Leon noemt dat het kantelpunt. “Die eerlijkheid is zeldzaam. Iedereen wil zich tegenwoordig profileren als duurzaam, maar niemand weet precies hoe het moet. En dat is oké, want alleen door te doen, leer je.”

Binnen Hekstra zijn inmiddels verschillende stappen gezet: hennepdaken, hergebruik van materialen en samenwerkingen met leveranciers die dezelfde waarden delen. “We doen nog veel projecten op de traditionele manier,” geeft Leon eerlijk toe. “Maar we bewegen wel. Een bedrijf kan niet ineens een volledige switch maken. Het begint met durven en daarna volgt de onderbouwing”. Hij herkent deze switch in de gehele bouwsector. “Er zijn koplopers die radicaal duurzaam werken, maar de grote groep zit in een geleidelijke transitie. Dat is moeilijker, maar ook interessanter. Hoe verander je vanuit een bestaand systeem? Dat is waar wij bij Hekstra middenin zitten.”

Definitie van ‘betaalbaar’ herzien

Leon is duidelijk over de kosten rondom duurzaam bouwen. “Ja, het is duurder. Maar dat komt omdat we gewend zijn te betalen voor producten waarin ergens in de keten waarde is ontnomen. Waarde aan mensen en aan de natuur. Duurzaam bouwen betekent dat je wél een eerlijke prijs betaalt. En dat is waardevol op de lange termijn en moreel gezien juist.” Hij gelooft dat écht duurzame keuzes alleen werken als we onze definitie van ‘betaalbaar’ herzien. “Als je alles meerekent – van CO₂-uitstoot tot gezondheid – dan wordt duurzaam bouwen ineens heel logisch. Maar daar zijn we nog niet.”

Als we het hebben over Leons droom, dan zegt hij: “Ik hoop dat Hekstra een voorbeeld wordt van hoe je als bestaand bouwbedrijf de omslag maakt. Dat we later kunnen zeggen: we wisten wat er speelde in de wereld en we hebben gedaan wat we konden. Dat we geen negatieve impact meer hebben, maar bijdragen aan iets goeds voor mensen, dieren en de planeet.” Of dit realistisch is? “Misschien niet. Maar het is voor mij de moeite waard om het na te streven.”

Bouwen in lijn met de natuur

Volgens Leon ziet de bouwsector van de toekomst er anders uit. Minder beton, minder installaties en meer natuurlijke materialen. “Hout, vlas, hennep, cellulose en losmaakbare constructies. Gezonde woningen die minder afhankelijk zijn van technologie en meer in lijn zijn met hoe de natuur werkt.”

Leon hoopt niet dat we blijven geloven dat technologie ons zal redden. “Bijvoorbeeld met enorme zonneparken, superdeluxe elektrische auto’s en ondergrondse CO₂-opslag, zonder dat we echt iets veranderen aan hoe we leven en bouwen. We blijven dat maar uitstellen. Maar ik geloof in de hoopvolle route, dat we teruggaan naar de basis. En ik geloof ook dat Hekstra daarvoor durft te kiezen.”